Blockchain là cấu trúc dữ liệu cơ bản đằng sau Bitcoin. Nó hoạt động như một danh sách các bản ghi, gọi là “blocks”. Mỗi block chứa dữ liệu, và trong trường hợp của Bitcoin, các block này ghi lại các giao dịch, đại diện cho việc chuyển Bitcoin từ người dùng này sang người dùng khác.
Blockchain có thể được hình dung như một cuốn sổ cái kỹ thuật số, theo dõi mọi tài khoản trên mạng lưới. Toàn bộ blockchain chính là “cuốn sách” lưu trữ tất cả các giao dịch đã từng diễn ra. Mỗi block mới được thêm vào giống như một trang mới trong cuốn sổ cái, cập nhật tình trạng của các tài khoản trên mạng lưới.
Cách thức hoạt động của Blockchain
Các block trong blockchain được “liên kết” với nhau bằng một kỹ thuật mã hóa gọi là hashing. Kỹ thuật này đảm bảo rằng các block không thể bị thay đổi hoặc sắp xếp lại sau khi đã được thêm vào blockchain.
Để duy trì sổ cái này, các thợ đào Bitcoin cạnh tranh với nhau để tìm ra “hash” tiếp theo của blockchain – một chuỗi ký tự chữ và số dài kết nối block cũ với block mới. Thợ đào nào đoán đúng hash sẽ được quyền “đào” block tiếp theo. Họ sẽ lấy các giao dịch đang chờ xử lý trong mạng lưới (từ mempool), sắp xếp chúng vào block, sau đó phát block này lên mạng để ghi nhận vĩnh viễn. Thợ đào được thưởng bằng phần thưởng block – bao gồm phí giao dịch và Bitcoin mới được tạo ra.
Blockchain của Bitcoin hoạt động như thế nào trong giao dịch?
Khi bạn chuyển tiền qua ngân hàng, ngân hàng ghi nhận giao dịch đó trên sổ cái nội bộ của họ. Nếu giao dịch liên quan đến hai ngân hàng khác nhau, các sổ cái phải được đối chiếu bởi nhiều bên trung gian.
Bitcoin hoạt động tương tự nhưng không cần ngân hàng. Blockchain của Bitcoin là một sổ cái công khai, minh bạch và có thể kiểm tra bởi bất kỳ ai. Khi bạn gửi Bitcoin, giao dịch sẽ được thợ đào thêm vào một block, khiến giao dịch này không thể thay đổi và hiển thị cho tất cả người tham gia mạng lưới.
Những đặc điểm nổi bật của Blockchain Bitcoin
1. Minh bạch
Blockchain Bitcoin là một sổ cái công khai hoàn toàn. Bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể kiểm tra thông qua các công cụ như block explorers. Người dùng nâng cao có thể chạy một nút Bitcoin riêng để trực tiếp kiểm tra mọi block mà không cần tin tưởng vào các trang web bên thứ ba.
2. Phi tập trung
Blockchain của Bitcoin được phân phối và lưu trữ trên hàng chục nghìn máy tính trên toàn thế giới, thay vì tập trung tại một địa điểm. Mỗi nút trong mạng đều giữ một bản sao của toàn bộ blockchain, đảm bảo rằng không ai có thể kiểm soát hoặc giả mạo dữ liệu.
3. Tính bất biến
Một khi dữ liệu được ghi vào blockchain, rất khó để thay đổi. Các thợ đào phải tuân theo một bộ quy tắc chung để đảm bảo tính tương thích và an toàn của mạng lưới.
Cơ chế Proof-of-Work (PoW) và sự bảo mật của Blockchain
Quá trình đào Bitcoin sử dụng thuật toán Proof-of-Work (PoW) để tạo ra các block mới. Các thợ đào cạnh tranh giải các bài toán phức tạp để tìm ra hash hợp lệ. Cứ mỗi 10 phút, một block mới được thêm vào, đảm bảo tốc độ sản xuất Bitcoin ổn định và ngăn chặn sự lạm phát.
Hệ thống PoW cũng bảo vệ mạng lưới khỏi các cuộc tấn công. Chi phí năng lượng cao khiến việc tấn công mạng trở nên không khả thi. Thay vào đó, thợ đào có động lực làm việc trung thực để nhận phần thưởng block.
Tóm lại
- Blockchain là cơ sở dữ liệu nền tảng cho mạng lưới Bitcoin, ghi lại tất cả giao dịch một cách minh bạch và không thể thay đổi.
- Với hệ thống phi tập trung và không cần lòng tin, blockchain đảm bảo tất cả các bên đồng thuận về “sự thật duy nhất”: ai đang sở hữu Bitcoin tại một thời điểm cụ thể.
- Thợ đào duy trì mạng lưới bằng cách thêm block mới thông qua một quá trình cạnh tranh tốn kém, được thưởng bằng Bitcoin mới và phí giao dịch. Hệ thống này giữ cho thợ đào trung thực, đồng thời kiểm soát tốc độ phát hành Bitcoin.